Ngayong araw, ginugunita ang ika-50 anibersaryo ng deklarasyon ng Batas Militar ng yumaong Pangulong Ferdinand Marcos Sr. nang lagdaan nito ang Proclamation No. 1081. Halina’t balikan ang kasaysayan sa pamamagitan ng mga pelikulang nagbigay representasyon sa mga kaganapan sa itinuturing na isa sa mga umano’y pinakamadilim na kapanahunan sa Pilipinas.
Dekada ’70 (2002)
Itinatanghal ng Star Cinema ang “Dekada ’70.” Isang pelikula na nagbigay representasyon sa Pilipinas sa madilim na panahon ng Martial Law. Ang kwento ay umiikot sa mag-asawang Julian (Christopher De Leon) at Amanda Bartolome (Vilma Santos), na may limang anak na lalaki na dumaan sa mga nakakakilabot na insidente kabilang ang maling pagkakulong, pagpatay, at pagkakanulo sa pulitika.
Liway (2018)
Ang pelikulang Liway ay inilabas noong 2018, na nagkwento sa mga karanasan ni Dakip, isang batang lalaki na lumaki sa isang kulungan bilang anak ng Anti-Marcos dissident na si Cecilia Flores-Oebanda (Glaiza de Castro), na mas kilala bilang Commander Liway, noong humihina ang mga araw ng diktadurang Marcos. Halaw mula sa isang totoong kuwento tungkol ng isang batang ina na gumagamit ng kathang-isip upang protektahan ang kanyang anak mula sa mga katotohanan ng kanyang nakakulong na pagpapalaki.
Barber’s Tales (2013)
Ang Barber’s Tales ay sinasabing isa sa ganapan sa panahon ng pagtatapos ng diktadurang Marcos, at nagsasalaysay ng kwento ng balo na si Marilou (Eugene Domingo) na nagmana ng nag-iisang barbershop ng bayan mula sa kanyang asawa — isang negosyo na ipinasa sa mga henerasyon ng lalaki sa pamilya ng kanyang asawa. Nang walang ibang paraan ng suporta, nag-ipon siya ng lakas ng loob na patakbuhin ang barbershop. Gaya ng inaasahan, nabigo siyang makaakit ng sinumang customer.
Ngunit ang isang nakaaantig na pagkilos ng kabaitan na ipinaabot niya kay Rosa (Sue Prado), isang ‘puta’ na nagtatrabaho sa brothel sa bayan, ay humantong sa isang hindi inaasahang pagkakataon. Si Rosa, na tinuturing ngayon na kaibigan si Marilou, ay hinimok ang kanyang mga kaibigang puta na pilitin ang kanilang mga lalaking kliyente na tumangkilik sa barberya ni Marilou. Ang mga lalaki ay walang pagpipilian kundi gawin ang nais ni Rosa dahil sa takot na ilantad ni Rosa ang kanilang pagtataksil sa kanilang mga asawa.
Mula sa Kung Ano ang Noon (2014)
Mga mahiwagang bagay ang nangyayari sa isang liblib na baryo sa Pilipinas noong 1972, nang isailalim ang bansa sa Martial Law sa pamamagitan ng Proclamation No. 1081. Naririnig ang mga panaghoy mula sa kagubatan, ang mga baka ay tinaga hanggang sa mamatay, ang isang lalaki ay natagpuang duguan hanggang sa kamatayan sa sangang-daan at ang mga bahay ay sinunog.
‘Mula sa Kung Ano ang Noon’ ay isang magandang alegorya. Ang mga pangyayaring nangyayari sa maliit na bayan, bagama’t tinukoy na parang nangyari ilang taon bago ang mga kaganapan sa panahon ng batas militar, ay sumasalamin sa malawak na kasaysayan ng Pilipinas bilang isang bansa. Mula sa nauugnay na koneksyon ng mga tao sa lupain hanggang sa mabagal ngunit tiyak na pagwawaldas ng koneksyon na iyon dahil sa banayad na pagpasok ng relihiyon at pulitika, ang nakakapangit na mga karanasan ng bayan ay pumupukaw ng isang tiyak na pakiramdam — kawalan ng ginhawa.
Sister Stella L. (1984)
Si Sister Stella Legaspi (Vilma Santos) ay isang madre na nasangkot sa labor strike matapos malaman ang pagpapabaya ng gobyerno sa mahihirap at uring manggagawa. Ang kanyang sinumpaang tungkulin na ipaglaban ang mga mahihirap ay naging kumplikado nang si Nick Fajardo (Jay Ilagan), ang kanyang kaibigang mamamahayag, ay pinahirapan at si Dencio (Tony Santos), isang pinuno ng unyon, ay kinidnap at pinatay.
Sigwa (2010)
Si Dolly (Dawn Zulueta; mas batang kahalili: Megan Young), isang Fil-Am citizen, ay bumalik sa Pilipinas 35 taon matapos siyang i-deport, para hanapin ang kanyang anak. Noong 1970s, siya ay isang mamamahayag na naging aktibista na umibig kay Eddie (Allen Dizon). Iniwan ni Dolly ang kanyang anak sa pangangalaga ni Azon nang siya ay arestuhin sa isang raid dahil sa kanyang relasyon sa mga komunistang grupo. Napagtanto niya na marami ang nagbago sa Maynila, ngunit may mga bagay na nananatiling pareho, lalo na ang kalagayan ng masa.
Nakipag-ugnayan siyang muli sa kanyang mga kasamang aktibista at nakita kung ano ang nangyari sa kanila. Aktibista pa rin si Rading (Jim Pebanco; mas batang kahalili: Jay Aquitania). Sumali si Cita (Zsa Zsa Padilla; mas batang kahalili: Pauleen Luna) sa kilusang gerilya. Si Azon (Gina Alajar; mas batang kahalili: Lovi Poe), na brutal na ginahasa ng mga puwersa ng pulisya, ay sumilong sa isang malayong probinsya para makalimutan ang kanyang nakaraan. Ngunit si Oliver (Tirso Cruz III; mas batang kahalili: Marvin Agustin) ang naging presidential spokesperson ng administrasyong kinubkob ng kontrobersiya.
Eskapo (1995)
Hango sa totoong kwento tungkol sa pagtakas nina Lopez at Osmeña mula sa kulungan noong panahon ng Martial Law. Sina Serge Osmeña (Richard Gomez) at Geny Lopez (Christopher de Leon) ay kabilang sa mga bilanggong pulitikal ng Rehimeng Marcos; sila ay maling inakusahan na may balak na patayin si Marcos. Halos isinuko ng angkan ni Osmeña at Lopez ang kanilang mga imperyo sa ekonomiya sa Rehimeng Marcos kapalit ng kalayaan ng kanilang anak ngunit walang resulta. Kaya, walang pagpipilian sina Osmeña at Lopez kundi ang magplano para sa kanilang mahusay na pagtakas.
ML (2018)
Ang pelikula ay umiikot sa estudyanterng si Carlo (Tony Labrusca), isang pro martial law millennial student, na nakapanayam ang retired Colonel Dela Cruz (Eddie Garcia) tungkol sa kanyang karanasan at serbisyo sa nito ilalim ng rehimeng Marcos noong panahon ng martial law. Lingid sa kaalaman ni Carlo, ang colonel ay talagang delusional at psychopathic, at hinuli at pinahirapan nito ang mga estudyante, tulad ng ginawa niya sa mga aktibista noong 1970s.
The Kingmaker (2019)
Isang pambihirang pagsilip sa kontrobersyal na political career ni Imelda Marcos. Bilang dating unang ginang ng Pilipinas, mas kilala si Marcos sa kanyang marangyang pamumuhay, ngunit ang kanyang behind-the-scenes na impluwensya ng pagkapangulo ng kanyang asawa ang nagbunsod sa kanya sa pandaigdigang pampulitikang harapan. Isang paglalakbay sa mahabang kasaysayan ng katiwalian, pagmamalabis, at kalupitan ng pamilya Marcos.
Signos (1984)
Ang dokumentaryong ito ay produkto ng pagtutulungan ng mga artista at manunulat ng pelikula, na sa kabila ng iba’t ibang pampulitikang paniniwala, ay pinagkaisa ng isang iisang layunin – ang pagpapatalsik ang rehimeng Marcos. Tampok dito ang mga panayam ng matatapang na personalidad na humamon sa awtokratikong pamumuno ng pamilya Marcos. Kasama ang mga orihinal na aktwal na footage ng iconic na Ninoy burial procession, mga panayam mula sa mahahalagang personalidad mula sa paglaban sa diktadurang Marcos, kinunan nang sabay sa Sister Stella L. ang pelikulang ito.
Batas Militar (1997)
Dokumentaryo tungkol sa mga kaganapang pampulitika na humantong sa pagbagsak ng rehimen ni Ferdinand Marcos Sr. sa Pilipinas. Kasama ang mga panayam sa mga punong-guro na kasangkot sa salungatan, malawak na footage ng balita, at ilang pagsasadula ng mga makasaysayang kaganapan.
Manila By Night (1980)
Ang Manila By Night ay isang paglalakbay sa pamamagitan ng kinetic, kakaibang pag-ibig, droga, pagsasayaw, domestic abuse, mga sirang pangako at prostitusyon.
Orihinal na inilabas noong 1980 sa kasagsagan ng diktadurang Ferdinand Marcos, ang Manila By Night ay nahirapang maabot ang mga internasyonal na madla. Pagkatapos ng matinding censorship sa Pilipinas, na kinabibilangan ng pag-alis ng anumang pagbanggit sa Maynila (ang pelikula ay muling pinamagatang City After Dark), pagputol ng mahahabang eksena sa sex, at pagtanggi sa pelikula.
